- Nie można uzyskać dobrego samopoczucia i dobrego wyrównania cukrzycy bez aktywnego udziału chorego. Większość ważnych wyników można kontrolować samemu lub przy pomocy rodziny – przekonuje Andrzej Paciorkowski, specjalista chorób wewnętrznych i diabetologii.Podstawą samokontroli jest mierzenie poziomu cukru we krwi przy pomocy glukometru. Paski testowe, dostępne są dla osób z cukrzycą na receptę.

Korzystne jest oznaczanie poziomu cukru na czczo i 2 godziny po głównych posiłkach. Częstość oznaczeń cukru we krwi należy uzgodnić z lekarzem. Zależy to bowiem od typu cukrzycy i aktualnego sposobu leczenia. Co 7 do 14 dni, warto wykonać pełen (7x na dobę) lub skrócony (4x na dobę) profil dobowy glikemii.Osoba chora może samodzielnie wykonać też pomiar ciał ketonowych we krwi za pomocą pasków dostępnych do jednego z obecnych na rynku glukometrów. Pomiar jest bardzo prosty ponieważ wykonuje się go tak samo jak oznaczenie glukozy. Poziom ciał ketonowych we krwi powyżej 1,5 mmol /l w połączeniu z glikemią ponad 300 mg/dl wskazuje na kwasicę ketonową (wymagana jest pilna pomoc lekarska). W dobrze leczonej cukrzycy w moczu nie występuje ani cukier, ani aceton. Cukier pojawia się w moczu po przekroczeniu tak zwanego progu nerkowego czyli poziomie cukru we krwi ponad 180 mg/dl (10 mmol/l). Aceton w moczu świadczy o kwasicy cukrzycowej. Samodzielne oznaczenie wykonujemy przy pomocy pasków testowych. Oceniamy zmianę barwy pól testowych pod wpływem moczu. Nie jest to dokładny pomiar, uzyskujemy jednak informację o obecności glukozy i ketonów w moczu. Najlepiej badać mocz poranny. Coraz więcej osób ma możliwość kontrolowania ciśnienia tętniczego w domu. W cukrzycy zalecane jest utrzymywanie ciśnienia poniżej 140/90 mmHg. Pomiar ciśnienia na nadgarstku nie jest zalecany, zwłaszcza u osób po 40 - 50 roku życia. Pomiar należy wykonać po 10 minutach odpoczynku, w pozycji siedzącej. Wyniki należy zapisać i okazać podczas wizyty u lekarza. Kolejnym wskaźnikiem, który można kontrolować samemu jest masa ciała. Sprawdzamy ją co najmniej 1 raz w miesiącu. Wzrost wagi nakazuje analizę sposobu odżywiania, zaś szybkie chudnięcie jest jednym z objawów wysokiego poziomu cukru we krwi. O każdej zmianie masy ciała należy poinformować swojego lekarza.
Pomiar obwodu talii pozwala kontrolować ważny czynnik ryzyka chorób układu sercowo- naczyniowego, czyli otyłość brzuszną. Mówimy o niej w odniesieniu do kobiet z talią powyżej 80 cm i u mężczyzn - powyżej 94 cm (według innych kryteriów jest to odpowiednio 88 i 102 cm). Chory na cukrzycę powinien także codziennie oglądać swoje stopy, narażone na rozwój bardzo groźnego powikłania noszącego nazwę „stopa cukrzycowa”. Podstawowym elementem w jej zapobieganiu jest utrzymanie prawidłowych poziomów glukozy we krwi. Bardzo ważne jest szybkie wykrywanie i wczesne leczenie wszelkich otarć, uszkodzeń, zranień, wrastających paznokci, modzeli.

Opr. na podstawie publikacji Andrzeja Paciorkowskiego „Cele i zasady samokontroli. Wysiłek fizyczny” dla „Szkoły Cukrzycy”